“Thắp sáng” di sản bằng nghệ thuật đương đại
Triển lãm nghệ thuật “Ngày xửa ngày xưa” hiện đang thu hút sự quan tâm tại Trung tâm Giám định và Triển lãm Mỹ thuật, Nhiếp ảnh ở số 29 phố Hàng Bài, Hà Nội. Với gần 40 tác phẩm lấy cảm hứng từ di sản mỹ thuật cổ và các bảo vật quốc gia, triển lãm này mang đến không gian thơ mộng và hiện đại, là kết quả bước đầu của dự án nghệ thuật dài hạn “Di sản văn hóa Việt qua góc nhìn nghệ sĩ đương đại” do nhóm nghệ sĩ Heritage and Art thực hiện. Mục tiêu của dự án là gìn giữ và “thắp sáng” giá trị di sản văn hóa Việt bằng cách kết hợp với nghệ thuật đương đại.
Nghệ thuật đương đại hòa quyện với di sản
Bước vào không gian triển lãm, khách tham quan sẽ cảm nhận được một sự kết hợp hài hòa giữa nét truyền thống và hiện đại. Mỗi tác phẩm đều mang cảm hứng từ di sản văn hóa dân tộc, nhưng lại được thể hiện qua góc nhìn đương đại đầy sáng tạo. Họa sĩ Nguyễn Thế Hùng đã tái hiện các hoa văn cổ trong loạt tác phẩm sơn mài “Phía bên kia ký ức” với sự kết hợp tinh tế giữa yếu tố truyền thống và hiện đại, để khơi gợi những suy nghĩ về văn hóa và xã hội. Họa sĩ Vũ Thùy Mai lại mang đến những tác phẩm tranh lụa “Vệt ký ức”, lấy cảm hứng từ các họa tiết của bảo vật quốc gia như gốm sứ hoa nâu thời Lý-Trần. Còn nghệ sĩ Vũ Đức Hiếu thể hiện sự sáng tạo trong bộ tác phẩm “Gốm Mường”, kế thừa từ kỹ thuật gốm truyền thống. Họa sĩ Lê Thế Anh mượn câu chuyện “Lưu Bình – Dương Lễ” để diễn tả hình ảnh người phụ nữ trong tranh sơn dầu “Nàng Châu Long”, trong khi Nguyễn Minh (Minh Phố) chọn cách kể về phố – làng – hạt gạo qua góc nhìn tươi mới của thế hệ trẻ.
Tâm huyết giữ gìn di sản
Dự án “Di sản văn hóa Việt qua góc nhìn nghệ sĩ đương đại” của nhóm Heritage and Art, gồm 16 nghệ sĩ, được khởi động từ đầu năm 2024 với mục tiêu gìn giữ những giá trị văn hóa của dân tộc. Các nghệ sĩ đã tổ chức nhiều chuyến đi thực tế và gặp gỡ những chuyên gia để tìm hiểu sâu hơn về di sản văn hóa Việt Nam. Từ đó, mỗi người đã tạo nên những tác phẩm của riêng mình với mong muốn làm sống lại nghệ thuật xưa thông qua ngôn ngữ nghệ thuật đương đại.
Triển lãm “Ngày xửa ngày xưa” là sự mở đầu cho hành trình của nhóm Heritage and Art. Những họa tiết, tranh dân gian, nhân vật múa rối nước hay hình ảnh đình làng không chỉ tái hiện lịch sử mà còn đưa vào đó một hơi thở mới của thời đại. Theo họa sĩ Nguyễn Minh, dự án này không chỉ là sự tái hiện di sản, mà còn là một cách để kết nối giá trị văn hóa ngàn xưa với nghệ thuật đương đại, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tương lai.
Triển vọng bền vững cho di sản
PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, rất tán thành và khuyến khích dự án này. Ông nhận định rằng việc kết nối di sản với nghệ thuật đương đại là một hướng đi mới mẻ, giúp công chúng hiểu sâu hơn về di sản văn hóa dân tộc và đồng thời tạo ra con đường bền vững cho việc bảo tồn di sản. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng, các nghệ sĩ khi khai thác chất liệu di sản cần cẩn thận để không làm sai lệch giá trị gốc của truyền thống.
Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, ông Nguyễn Anh Minh, cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Ông nhấn mạnh rằng việc sáng tạo dựa trên di sản đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng và hợp tác với các chuyên gia để đảm bảo tính chính xác. Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã hỗ trợ các nghệ sĩ trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu về các bảo vật quốc gia.
Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã ca ngợi dự án này là một cách để “đánh thức” di sản và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ. Nhà điêu khắc Trần Thược cũng đồng tình rằng việc sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật hiện đại để tôn vinh giá trị truyền thống là một cách làm sáng tạo và bền vững.
Trong tương lai, nhóm Heritage and Art dự định tiếp tục các hoạt động nhằm kết nối nghệ thuật với di sản, đưa di sản đến gần hơn với công chúng, từ những buổi sáng tạo nghệ thuật với trẻ em cho đến việc khám phá di sản văn hóa của các vùng miền trên cả nước. Nhóm hy vọng rằng, thông qua nghệ thuật đương đại, di sản văn hóa Việt Nam sẽ được gìn giữ và phát triển lâu dài, góp phần thắp sáng những giá trị truyền thống quý báu.
Nguồn: Tổng hợp
